معرفی گرایش هیدروگرافی

هیدروگرافی:

شاخه‌ای از مهندسی نقشه برداری و علوم کاربردی است که درباره اندازه‌گیری و توصیف عوارض فیزیکی دریاها و منابع آبی دیگر و مناطق ساحلی مجاور آن ها و پدیده ‌های مرتبط با دریا نظیر جزر و مد، جریان‌های آبی، حفاظت از محیط زیست و… بحث می‌کند.

مهمترین و کاربردی ترین دستاورد عملیات هیدروگرافی در جهت حفظ ایمنی تردد شناورها در مناطق دریایی، تهیه نقشه های دریایی، اکتشاف معادن و منابع موجود در زیر آب، زمین شناسی بستر دریاها و مطالعه جنس رسوبات است.

کاربردهای هیدروگرافی

– ناوبری تجاری و نظامی
– ماهیگیری
– مدیریت سواحل و بندرها
– کنترل عملیات لایروبی  (dredging)
– صنعت نفت و گاز
– نصب سکوها
– نصب لوله های گاز و نفت در بستر و زیر بستر دریا
– اکتشاف و استخراج
– نصب لوله آب
– ناوبری

وظایف و اهداف هیدروگرافی

۱) ایجاد نقاط کنترل ساحلی از شبکه ژئودتیک

۲) تعیین موقعیت

۳) تعیین عمق

۴) مشاهدات نوسانات آب

۵) عمل جاروب نمودن و تعیین و آشکار نمودن عارضه های خطرناک زیرآبی

۶) بررسی جریان های آبی و جزر و مد

۷) نمونه برداری از بستر دریا

۸) بررسی توپوگرافی و ژئومورفولوژی کف

مفاهیم اولیه هیدروگرافی

چارت دیتوم (Chart Datum)

سطحی که ساندینگ ها بر روی نقشه ناوبری به آن ارجاع داده می شود را چارت دیتوم گویند و این سطح، سطح مبنای مورداستفاده در هیدروگرافی است که نزدیک به M.S.L  نیز است و آن را باCD   (نزدیک به پائین ترین موقع جذر) نشان می دهند.

خطوط عمق یابی (Sounding Line)

مجموعه ای از خطوط از پیش طراحی شده که عملیات ساندینگ بر روی آن انجام می شود. به این خطوط، خطوط عمق یابی نیز گفته می شود. کار پروفیل برداری کف آب توسط دستگاه اکوساندر بر روی این خطوط صورت می گیرد. فاصله این خطوط در مقیاس باید بین ۰٫۵ تا ۲ سانتیمتر روی نقشه باشد.

خط مبنا (Base Line)

خطی است که مرزهای دریایی نسبت به آن سنجیده می شود که پایین ترین خط وقوع جزر و مد در نقشه های دریانوردی است.

سطح متوسط دریا (Mean Sea Level ( MSL

یا سطح متوسط آب های آزاد عبارت است از میانگین طولانی مدت مشاهدات نوسانات دریاهای آزاد و اقیانوس ها حداقل به مدت ۱۸.۶  سال.

سطح متوسط جزر و مد MTL (Mean Tide Level)

عبارت است از میانگین نوسان سطح آب در یک پروژه مشخص مانند یک هفته و یا یک ماه.

ترانسدیوسر (Transducer)

امواج الکتریکی را به امواج صوتی تبدیل کرده و به کف دریا ارسال می کند.

اکوساندر (Echo sounder)

اکوساندرها وسایلی بوده که از طریق امواج اکوستیکی(صوتی) کار می کنند و از طریق این امواج عمق بستر کف دریا تعیین می گردد. در این روش بر اساس زمان رفت و برگشت امواج صوتی طبق فرمول زیر می توان عمق بستر دریا را به دست آورد و نقشه توپوگرافی را تهیه نمود.